کسب و کار نیوز- شانزدهمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی «اکو» به ریاست «شوکت میرضیایف» رئیس‌جمهور ازبکستان در شهر «تاشکند» برگزار شد. در این نشست گسترش بیشتر از پیش همکاری‌های تجاری، اقتصادی، اندوخته گذاری، حمل‌ونقل، ارتباطات و بشردوستانه در چارچوب «اکو» و این چنین تکامل فعالیت این ساختار چند جانبه بازدید شد.

شایلی قرائی

به نقل از کسب و کار نیوز، رییس‌جمهور ایران نیز برای شرکت در این نشست بعد از سفر به تاجیکستان راهی تاشکند پایتخت ازبکستان شده است. این دومین سفر رییس جمهور ایران طی دو سال تازه به ازبکستان است چنان که ابراهیم رییسی در روزهای ۲۳ تا ۲۵ شهریور سال ۱۴۰۱ نیز در راس هیاتی عالیرتبه  برای شرکت در بیست و دومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای به سمرقند ازبکستان سفر کرده می بود.

دیپلماسی چندجانبه و تعامل نزدیک با همسایگان و کشورهای منطقه قسمت مهمی از دیپلماسی اقتصادی ایران است و در همین ربط گسترش همکاری‌ها با سازمان‌های منطقه‌ای از جمله سازمان همکاری شانگهای و سازمان همکاری اقتصادی اکو در سال‌های تازه بیشتر از قبل مورد دقت دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفته است. سازمان اکو از قدیمی‌ترین سازمان‌های همکاری اقتصادی در جهان در حال گسترش است و قدمت آن به دهه شصت میلادی برمی‌گردد. ایران نیز  به گفتن یکی از کشورهای بنیانگذار این سازمان اهتمام جدی به تحکیم همکاری‌های درون منطقه‌ای و نیز ترقی جایگاه اکو به گفتن یک سازوکار موثر منطقه‌ای برای همکاری اقتصادی دارد.

مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مهرماه سال جاری در بیست و هفتمین نشست شورای وزیران امور خارجه سازمان همکاری اقتصادی اکو که در شوشا – آذربایجان برگزار شده می بود با اشاره به اهمیت  تجارت منطقه‌ای، همگرایی و گسترش اکو، شعار سال ۲۰۲۴ در زمان ریاست کشورمان در سازمان مزبور را «تشکیل منطقه مقاوم و تاب‌آور از طریق گسترش تجارت بین منطقه‌ای» خبرداد و در ادامه مجموعه پیشنهاداتی را در عرصه توافق بر سر حداکثر کردن پوشش ترجیحات تجاری، تلاش در جهت رسیدن به منطقه آزاد اقتصادی، منفعت گیری از فن آوری‌های نوین و اقتصاد دیجیتال، تحکیم حمل و نقل و ترانزیت چند وجهی، دعوت از اندوخته‌گذاران بین‌المللی، تشکیل سیستم‌های پرداختی تازه، بالا بردن سهم تجارت انرژی، حمایتاز قسمت خصوصی و تبادل تجارب در عرصه آزادسازی‌های تجاری را نقل کرد.

نماینده ایران و رییس اکو در سال ۲۰۲۴، ضمن استقبال از تلاش جمعی اعضا برای رسیدن به اهداف مشترک اکو خواستار جدیت زیاد تر کشورهای عضو برای اجرایی کردن توافقات شد. در سال های تازه ده سرزمین عضو اکو با ۸ میلیون کیلومتر مربع مساحت و بیشتر از نیم میلیارد جمعیت، تعامل های نسبتا خوبی را مابین خود شکل داده‌اند و حوزه‌های حمل و نقل و ترانزیت، تجارت و انرژی سه برتری اعضا برای همکاری می باشند و ساختارهای خوبی برای همکاری در دیگر حوزه‌های اقتصادی نیز بین این کشورها شکل گرفته است.

ترقی تجارت درون منطقه‌ای از برتری‌های سازمان اکو است و جمهوری اسلامی ایران نیز با جدیت در پی روان‌سازی تجارت در منطقه و ترقی سهم تجارت درون منطقه‌ای از ۷ درصد جاری به ۲۰ درصد  است و از آنجا که ایران یکی از صادرکنندگان مهم در اکو است لذا هرگونه روان‌سازی تجارت در اکو، دسترسی صادرکنندگان ایرانی به بازارهای منطقه را آسانتر و ارزانتر خواهد کرد، یقیناً در روبه رو نیز ایران باید آمادگی داشته باشد بازارهای خود را بر روی کالاهای کشورهای عضو باز کند که تحقق آ ن نیز منوط به تشکیل برخی از اصلاحات و تغییرات در ساختار اقتصادی سرزمین است.

از دیگر سو با دقت به عضویت ایران و اکثر کشورهای اکو در سازمان همکاری‌های شانگهای، همکاری و هم‌افزایی این دو سازمان برای ارتقاء همکاری‌های منطقه‌ای امری مهم است و به نظر می‌رسد این نوشته مورد دقت دست اندرکاران این دو سازمان قرار گرفته است.

الزام اتکا بر صادرات غیرنفتی

مسعود دانشمند، اقتصاددان

ما زمان های بیشماری در صادرات غیرنفتی داریم که متاسفانه به آنها توجهی نمی کنیم. مشکل عمده این است که تشکیل قیمت افزوده نداریم و جایگاه ما در زنجیره تشکیل قیمت افزوده پایین است. باید قیاس کرد که روی محصولات صادراتی گوناگون چه مقدار کار انجام شده است. در ایران مشغول صادرات قیمت افزوده نیستیم و عددها و آمارهای صادراتی که اظهار می‌بشود، زیاد تر همانند شوخی است.

سال ها است که بیشترین تجارت خارجی و صادرات ما به چین، عراق و امارات است. این در حالی است که حتی از زمان های صادراتی به این کشورها نیز منفعت درستی نمی‌بریم. به گفتن مثال زعفران ما از اسپانیا به اروپا صادر می‌بشود و خرما نیز از کشورهای دیگر به چین صادر می‌بشود. بر این مبنا می توان نتیجه گرفت که ابتدا باید سیاست های اقتصادی خود را بر مقوله صادرات محور تعریف کنیم تا بتوانیم از ظرفیت‌های خود منفعت گیری کنیم.

هنگامی صادرات بر پایه نفت است اتفاقی که باید نمی‌افتد. دلار حاصل از این صادرات به بانک مرکزی سپرده می‌بشود و بانک مرکزی با این پول نیازهای اولیه همانند خوراک مردم را رفع می‌کند. از طرفی دیگر صادرکننده در این بازار نمی‌تواند بقا اشکار کند چون تشکیل با تورم دچار است، یعنی قیمت همه شده کالا حداقل ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. اما قیمت ارز صادراتی به این مقدار افزایش اشکار نکرده است. این چنین به علت مشکل FATF و سوئیفت، به واسطه نیاز دارد و این واسطه بخشی از درآمد صادرکننده را تصاحب می‌کند و صادرکننده مجدد متضرر می‌بشود.