روز قبل روح‌الله سهرابی از مدیران پرخبر سازمان سینمایی در فضای رسانه‌ها، از جزییات مطرح تازه‌ای رونمایی کرد که حکایت از تلاش تام و همه این سازمان برای فراهم آوردن مقدمات تحقق رویای رسیدن به فروش سالانه هزار میلیاردتومان برای سینمای ایران دارد.

اگر بخواهیم گیشه سینمای ایران را از ابتدای سال برسی کنیم، فیلم‌های کمدی در صدر جدول فروش قرار دارند. فیلم «فسیل» یکی از همین فیلم‌هایی است که اولین رتبه را دارد و با فروش ۲۹۹ میلیارد تومان به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تبدیل شده است.

این آمار مشخص می کند که مردم از اکران فیلم‌های کمدی نسبت به آثار دیگر، زیاد تر استقبال می‌کنند و سینماداران هم از این شرایط رضایت خواهند داشت و این چنین مدیران سینمایی هم وجود این چنین فیلم‌هایی را اتفاقی مبارک می‌دانند و تصمیم دارند به فروش هزار میلیاردی دست اشکار کنند. اما در این بین منتقدانی هم وجود دارند که صدای‌شان به جایی نمی‌رسد و با اکران مداوم فیلم‌های کمدی ناموافق‌اند.

طبیعتا اکران فیلم‌های کمدی علتاکران‌های ناموفق فیلم‌های دیگر می‌بشود که این نوشته زیاد به مزاج مخاطبانی که طرفدار فیلم‌های کمدی نیستند، خوش نمی‌آید و فقط تنور سینمای کمدی گرم می‌بشود. اما مخاطبی که به فیلم‌های معناگرا و متفاوت علاقه‌مند است، سرش بی‌کلاه می‌ماند.

در این گزارش به بازدید حالت اکران سینما و امکان تحقق رویای «گیشه هزار میلیارد تومانی» پرداخته‌ایم.

روایت اول؛ ماجرا چیست؟

با شیوع ویروس کرونا چراغ سینما‌ها کم سو شد و قرنطینه‌های دائمی فرصتی برای سینما رفتن نمی‌گذاشتند. به طوری که از اواخر سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ فیلم‌هایی که در سینما اکران می‌شدند، بختی آنچنانی در گیشه نداشتند.

درواقع شرایط دلواپس‌کننده‌ای برای سینما رقم خورده می بود که دیگر فیلم‌سازان امیدی به احیای آن نداشتند، اما از سال ۱۴۰۱ کم کم سینما جانی مجدد گرفت تا جایی که اوج پیروزی فیلم‌ها در گیشه به امسال برمی‌گردد. با اغاز سال تازه و اکران فیلم «فسیل» خون تازه‌ای در رگ‌های سینما تزریق شد و این فیلم با ۲۹۹ میلیارد تومان فروش، به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران تبدیل شد.

این چنین محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد اکران فیلم «فسیل» را اتفاق مبارکی دانست که اکران‌اش نزدیک به ۹ ماه در سینما‌ها ادامه داشت. این مقدار فروشِ فیلم «فسیل» بار دیگر ثابت کرد که مخاطبان قابل توجهی به تماشای فیلم‌های کمدی علاقه‌مند می باشند و تمایل دارند به دیدن این چنین فیلم‌هایی در سالن‌های سینما بنشینند. اما نباید مخاطبان دیگر را فراموش کنیم که میل بیشتری به تماشای فیلم‌های جدی دارند.

با این همه روشن شدن چراغ سینماها و مهمتر از آن اقبال غیرمنتظره مردم به چند فیلم خاص، وسوسه رویابافی برای ثبت رکوردهای خاص را به جان مدیران و فعالان سینمای ایران انداخت. رویایی که سقف آن عبور از مجموع فروش سالانه هزار میلیارد تومان شده است.

روایت دوم؛ امروز کجا ایستاده‌ایم؟

از هفته دوم دی ماه بلیت سینما‌ها علاوه‌بر سه‌شنبه‌ها، دوشنبه‌ها هم نیم‌بها خواهد می بود. این بخشی از سخن بگویید‌های روح‌الله سهرابی مدیرکل اداره نظارت بر نمایش سازمان سینمایی است که دیروز در مصاحبه‌ای این خبر را خبرداد. خبری که قطعا می‌تواند برای مخاطبان خوشایند باشد و این چنین مشخص می کند که مدیران جاریِ سینمایی هم تصمیم دارند تا با این چنین طرحی، تا آخر سال به رکورد تاریخیِ گیشه هزار میلیارد تومانی نزدیک و نزدیک‌تر شوند.

درواقع اکران فیلم «فسیل» به همه و علی‌الخصوص مدیران سینمایی ثابت کرد که سینمای کمدیِ ایران پتانسیل رسیدن به فروش هزار میلیاردی را دارد. به همین خاطر یکی از اهداف مدیران این است که سینمای ایران در این مسیر حرکت کند.

اگر بخواهیم نگاهی گذرا به مقدار کل فروش سینما‌های سرزمین در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ داشته باشیم؛ در سال ۱۴۰۰، ۱۶۴ میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۱، این عدد به ۴۲۰ میلیارد تومان افزایش اشکار کرده است.

اما امسال با فروش ۲۹۹ میلیارد تومانیِ فیلم «فسیل» قطعا این عدد افزایش چشم‌گیری خواهد داشت و محمدمهدی اسماعیلی هم اواخر آذر ماه از پیش‌بینیِ خود درمورد تعداد تماشاگران سینما‌ها تا آخر سال خبر داد که به بیشتر از ۳۰ میلیون نفر می‌رسند. وزیر ارشاد این چنین درمورد مقدار فروش فیلم‌ها او گفت که به گمان زیاد به گیشه هزار میلیارد تومانی دست اشکار می کنیم.

روایت سوم؛ گیشه یا سینما؟

در این چنین شرایطی دست‌یابیِ به گیشه هزار میلیارد تومانی دور از دسترس نیست و به گمان زیاد تا آخر سال ناظر این چنین اتفاقی خواهیم می بود. یکی از نکات قابل دقت این روزها، منتقدان فیلم‌های کمدی است که اعتقاد دارند فیلم‌های فرد دیگر که مضمون سرگرم‌کننده و شاد ندارند، زیر سایه فیلم‌های کمدی قرار می‌گیرند و کم کم از بین می‌روال.

نباید فراموش کنیم که فیلم‌های کمدی با رنگ و لعاب خاص‌شان، مخاطبان را به خود جذب می‌کنند و از این بابت علتکمرنگ شدن وجود فیلم‌های با محوریت جدی خواهد شد. یکی از افرادی که سال‌ها پیش، یعنی در سال ۷۹ در جشن خانه سینما در این‌باره سخن بگویید کرده می بود، مجید مجیدی است. او درمورد ابتذال در سینمای ایران حرف های می بود، از روزی می‌ترسم که فردی «باشو غریبه کوچک» را نشناسد و احتمالا امروز همان روز است. این کارگردان شناخته‌شده در هفته‌های تازه، با زبانی صریح‌تر نسبت به حالت امروز سینمای ایران سخن او گفت و حتی سینمای ایران را در اغاز یک سقوط توصیف کرد!

این چنین محمدمهدی عسگرپور هم در یکی از مصاحبه‌های اخیرش او گفت: «این روز‌ها در سینمای ایران فقط دو مدل سینما در جریان است، یک مدل آنکه زیاد خوب جواب می‌دهد و علتفعالیت تعدادی از همکاران ما شده (فیلم‌های کمدی) و مدل دیگرِ سینما که توسط نهاد‌های حاکمیتی پیگیری می‌بشود.»

کم نیستند دغدغه‌مندانی که هر چند توفیق اقتصادی سینمای ایران را مورد قیمت می‌دانند اما سوالی جدی را هم مورد نظر دارند و آن این که آیا گرمای گیشه‌های امروز الزاما به معنی ضمانت حیات «سینمای ایران» در آینده است؟ آیا فیلم‌های فرد دیگر که در دهه‌های قبل عرصه‌ساز اعتبار و آبروی سینمای ایران بوده‌اند، در سایه سنگین قوت‌نمایی فیلم‌های کمدی، فرصتی برای اکران و حیات در چرخه اقتصادی سینمای ایران اشکار خواهند کرد؟

سوال جدی‌تر این است؛ با این تفاسیر، آیا تحقق رویای «گیشه هزار میلیارد تومانی»‌ در هر شرایطی می‌تواند به گفتن یک دستاورد به نام دولتمردان امروز ثبت بشود؟