بدن برای رشد و تکامل به آهن نیاز دارد. آهن به پیشگیری از کم‌خونی و محافظت از بدن در برابر عفونت پشتیبانی می‌کند. به این علت، منبع های تغذیه‌ای خونساز که زیاد تر حاوی آهن و مس می باشند، باید در رژیم غذایی گنجانده شوند. آهن این چنین از مواد الزامی است که افت آن، زنان باردار را با مشکل جدی در عرصه سلامت روبه رو می‌کند.

کم خونی از جمله عوارض مهم فقر آهن است. این بیماری در سرزمین ما ایران، به طور اختصاصی در بین زنان شیوع نسبتا بالایی داشته و مطابق آمار ارایه شده توسط دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، ۵۰ درصد زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله سرزمین به درجات گوناگون کم خونی مبتلا بوده و ۳۴ درصد از آنان افتشدید آهن دارند.

آهن یکی از مواد معدنی الزامی برای بدن است. خوردن آهن همراه با غذاهای حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی خاص همانند ویتامین C، ویتامین A و بتاکاروتن امکان پذیر به جذب زیاد تر این ماده معدنی پشتیبانی کند. دیگر غذاها امکان پذیر مانع جذب آهن شما شوند.

آهن یک ماده معدنی الزامی است که بدن برای کارکرد صحیح به آن نیاز دارد. به این علت، مصرف مقادیر کافی از آن از طریق رژیم غذایی زیاد مهم است. مسئله دلنشین این که غذاهایی که می‌خورید نه تنها بر مقدار آهن مصرفی شما بلکه بر مقدار جذب آن نیز تأثیر می‌گذارد.

محدوده مصرف پیشنهاد شده آهن ۷ تا ۱۸ میلی گرم در روز برای عموم مردم (مردان و زنان غیر بادار) و تا ۲۷ میلی گرم برای زنان باردار است. مسئله آنکه مقادیر زیاد آهن امکان پذیر فرد را دچار عوارض ناگواری کند و علتایجاد التهاب و زخم بشود. دوزهای بالای آهن نیز می‌تواند جذب روی را افت دهد. دوزهای زیاد بالای آهن هم می‌تواند علتدردهای شکمی، یبوست، نارسایی اندام، کما، تشنج و حتی مرگ بشود.

احتمالا شنیده باشید که می توانید آهن را از گوشت قرمز دریافت کنید، اما تعداد بسیاری از مواد غذایی دیگر به طور طبیعی حاوی آهن می باشند. آهن در غذاها به دو صورت «هم» و غیر «هم» وجود دارد. آهن «هم» که فقط در منبع های حیوانی یافت می‌بشود و آهن «غیرهم» که در منبع های گیاهی وجود دارد.

آهن «هم» درون پروتئین منبع های حیوانی قرار دارد و به کلمه محافظت می‌بشود و تحت‌ تاثییر عوامل نامساعد یعنی عواملی که علتترکیب آهن یا جذب و رسوب آن بشود، قرار نمی ‌گیرد و ورود آن به روده و درنتیجه جذب آهن به‌ آسانی انجام می‌‌بشود. جذب آهن حاضر در منبع های حیوانی زیاد بالاست اما در منبع های گیاهی که حاوی آهن «غیرهم» می باشند، درصد جذب آهن پایین است.

منبع های غذایی آهن هم

آهن «هم» در غذاهای حیوانی حاوی هموگلوبین همانند گوشت، ماهی و مرغ یافت می‌بشود. آهن «هم» بهترین شکل آهن است، چون بدن شما به راحتی تا ۴۰ درصد آن را جذب می‌کند.

منبع های غذایی آهن غیر هم

آهن غیر هِم عمدتا از منبع های گیاهی می‌آید و در غلات، سبزیجات و غذاهای غنی شده وجود دارد. این شکلی است که به غذاهای غنی شده با آهن یا غنی شده با آهن و این چنین تعداد بسیاری از مکمل‌ها اضافه می بشود. از نظر فراهمی زیستی، آهن غیر هم زیاد کمتر از آهن هم جذب می بشود.

منبع های خوب غذایی آهن غیر هم عبارت هستند از: غلات غنی شده، برنج، گندم و جو. سبزیجات با برگ سبز تیره همانند اسفناج و کلم پیچ. میوه‌های خشک همانند کشمش و زردآلو. حبوبات همانند لوبیا، عدس و سویا.

عوارض فقر آهن

افتآهن شایع ترین علت کم خونی است که نزدیک به ۲۵ درصد از جمعیت جهان را تحت تاثییر قرار می دهد فردی که دچار افتآهن است امکان پذیر علائم مختلفی از جمله خستگی، سرگیجه، سردرد، حساسیت به سرما و تنگی نفس در زمان انجام کارها و فعالیت‌های ساده روزمره خود داشته باشد. علاوه بر این، افتآهن می تواند تبدیل افت تمرکز و کارکرد ذهنی بشود.

افتآهن در اغاز دوران کودکی با چالش های یادگیری مرتبط است. کودکان، نوجوانان و زنان در سنین باروری، به اختصاصی در دوران بارداری، زیاد تر در معرض خطر افتآهن می باشند که باید نسبت به مصرف غذاها و مکمل‌های دارای آهن دقت اختصاصی داشته باشند.