به طور کل، تمرکز مهارتی است که به شما پشتیبانی می‌کند تا دقت کامل خود را روی یک قضیه معطوف کنید. قوه تمرکز، سپری در برابر عوامل حواس‌پرتی است و منفعت‌وری ذهنی را ارتقا می‎‌دهد. سطح تمرکز امکان پذیر بین افراد متفاوت باشد و مقدار آن زیاد تر تحت تأثیر متغیرهای گوناگون است.

چه عواملی در مختل‌کردن تمرکز نقش دارند؟

مشکلات عرصه‌ای: افسردگی یا اختلالات خواب،همانند آپنه خواب، می‌تواند توانایی قوت تمرکز را افت دهد و اثرات منفی بر بینایی یا شنوایی داشته باشد. هنگامی زمان بسیاری را صرف تلاش برای فهمیدن یک متن یا فقطً شنیدن سخن بگویید‌های دیگران می‌کنید، یعنی بیشتر از ظرفیت مغز، از آن کار می‌کشید.

عوارض دارویی: برخی از داروها، به‌اختصاصی داروهای ضد افسردگی یا ضد حساسیت، می‌توانند شدت پردازش و توانایی مغز را برای تمرکز افت دهند.

مصرف الکل: مصرف بیشتر از حد مشروبات الکلی، با مختل کردن خواب و افت منفعت‌وری ذهنی، تأثیر منفی بر تمرکز می‌گذارد.

اطلاعات اضافی: ما به‌واسطه تلویزیون‌، اینترنت و … روزانه در معرض بمباران اطلاعاتی شدیدی قرار داریم. ورود اطلاعات بیشتر از حد به مغز، سیستم پردازش اطلاعات مغز را تحت سختی قرار می‌دهد و به راحتی علتسلب تمرکز می‌شود.

راه حلهایی برای بهبود تمرکز

ذهن‌آگاهی: ذهن‌آگاهی یا دقت آگاهانه تکنیکی عملی برای بودن در زمانِ حال است. ذهن‌آگاهی، مغز را آموزش می‌دهد تا در لحظه سیر کند. برای پرورش ذهن‌آگاهی، هر روز چند دقیقه بی‌حرکت بنشینید، چشمان خود را ببندید و روی تنفس خود تمرکز کنید؛ حواستان به دم و بازدم باشد، هر زمان که حس کردید فکرتان دچار قضیه فرد دیگر شده، ذهن خود را آگاه کرده و بلافاصله بر نفس کشیدن خود تمرکز کنید.

بازی‌های فکری: مقصد از انجام این بازی‌ها تحکیم توانایی یا بهتر شدن در انجام آن‌ها نیست، بلکه بهبود کارکرد شناختی در زندگی روزمره است. شواهد مشخص می کند با انجام بازی‌های فکری و بهبود تدریجی سطح کارکرد در این بازی‌ها می‌توان قوت تمرکز را افزایش داد.

جویدن آدامس: بر پایه تحقیقات سال ۲۰۱۵، جویدن آدامس می‌تواند سطح هوشیاری را افزایش دهد. نتایج این مطالعه نشان داد که جویدن آدامس در طول روز با افزایش منفعت‌وری در محل کار و افت مشکلات شناختی مرتبط است.

استراحت: استراحت کافی به مغز زمان بازیابی می‌دهد. همین نوشته علتمی‌شود مغز در زمان کار یا مطالعه به‌طور کارآمدتری عمل کند و تمرکز بیشتری داشته باشد.

سبک زندگی سالم‌تر: تعداد بسیاری از جنبه‌های یک سبک زندگی سالم می‌تواند به بهبود تمرکز پشتیبانی کند. با اهمیت ترین قسمت یک سبک زندگی سالم، خواب کافی و ورزش منظم است. مطابق تحقیقات، ربط مستقیمی بین ورزش و کارکرد شناختی، به‌اختصاصی تمرکز و دقت، در انسان وجود دارد. ورزش، دسترسی بدن به مواد شیمیایی مغز را افزایش می‌دهد؛ که این روال علتتقویت کارکرد مغز، افت استرس و ترقی کیفیت خواب می‌شود.

با بهبود کیفیت خواب، هورمون‌های زیان اور استرس‌زا و پروتئین‌هایی که به مغز صدمه می‌رسانند، افت می‌یابند. بدین منظور، هر شب نزدیک به ۸ ساعت بخوابید و در هفته‌ ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی، همانند پیاده‌روی سریع، داشته باشید.

رژیم غذایی متعادل: با اهمیت ترین استراتژی برای سالم نگه‌داشتن مغز و توانمندیهای آن، پیروی از یک الگوی غذایی سالم است که شامل مقدار بسیاری میوه، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل است. تلاش کنید پروتئین را از منبع های گیاهی و ماهی دریافت کنید و چربی‌های سالم همانند روغن زیتون یا کانولا را جانشین چربی‌های حیوانی و اشباع‌شده کنید.