سامانه رفاه ایرانیان اغاز سال ۱۴۰۲ شاخص و ملاک طبقه بندی خانوار از جمله مقدار درآمد و دارایی را عوض کرد. این چنین گزینه صدک بندی را جانشین دهک بندی کرد تا معیار شناسایی مشمولان یارانه نقدی با دقت بیشتری منفعت ببرند.

یارانه دهک‌های اول تا سوم

یارانه دهک‌های اول تا سوم که تحت پوشش کمیته امداد و یا بهزیستی می باشند به مقدار هر نفر ۴۰۰ هزار تومان می‌باشد که این مبلغ را در ۲۵ هر ماه دریافت می‌کنند. یارانه تشویقی هم که به شکل اعتبار خرید برای افراد امکانپذیر شده است مبلغ یارانه را به ۶۲۰ هزارتومان می‌رساند

یارانه دهک‌های چهارم تا هفتم

دهک‌های چهارم تا هفتم مشمول دریافت یارانه نقدی به مقدار هر نفر ۳۰۰ هزار تومان می‌باشند که این مبلغ در تاریخ ۳۰ هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز و قابل برداشت است. بعلاوه یارانه تشویقی این گروه از مشمولان نیز امکان خرید اعتباری تا ۵۲۰ هزار تومان را به آن‌ها می‌دهد.

یارانه دهک‌های هشتم و نهم

خانوار‌های دهک‌های هشتم و نهم مشمول دریافت یارانه به مقدار ۳۰۰ هزار تومان می باشند، ولی یارانه تشویقی به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.

مبنای آزمون وسع چیست؟

مرجع دهک‌بندی خانوارها، بانک اطلاعاتی «پایگاه رفاه ایرانیان» است که در آن، اطلاعات خانوار‌ها اعم از تعداد اعضا، مالکیت ماشین و گردش مالی همه اعضای خانواده مبنای آزمون وسع قرار می‌گیرد و بر پایه نتیجه این آزمون، رتبه خانوار در بین همه خانوار‌های سرزمین به دست می‌آید.

تحول در حرکت‌های مالی خانوار یکی از عوامل مهم در تحول دهک درآمدی است. در برخی موارد، امکان پذیر به دلایل خاص، گردش مالی بالا اعتراض‌پذیر باشد و مشکلاتی تشکیل کند که با رسیدگی وزارت کار قابل حل باشد. اما برای نگه داری دهک خود، خانوار‌های عادی بهتر است از هر گونه گردش مالی کلان غیرمرتبط با درآمد و هزینه خود پرهیز کنند و حرکت مالی خود را بهبود بخشند.

در این بین، گر چه کاستی‌هایی برای مثالً در حوزه املاک با معامله های مبتنی بر چک وجود داشت، اما برای افت مقدار اشتباه، امکان خواست بازبینی نیز برای خانوار‌های معترض مورد نظر قرار گرفت و اگر متولیان دهک بندی در وزارت کار به ماموریت خود عمل کنند، هرگونه تحول در دهک‌بندی قابل اعتراض و پیگیری است.

در شهریور چشم به راه حذف یارانه نقدی چه دهک‌هایی باشیم؟

علیرضا محمدی رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان وزارت رفاه او گفت: بعد از اعمال داده‌های تازه برخی خانوار‌ها به دهک‌های بالا و برخی به دهک‌های پایین منتقل شدند. برای نزدیک به ۱۳ میلیون خانوار نیز تغییری رخ نداده است. افرادی که قطعا از دهک پایین به صدک بالا رفتند، مشمول یارانه نشدند.

او گفت: در ۲ سال قبل بیشتر از ۵۰ درصد از افرادی به شکلی به دهک‌های خود اعتراض داشتند که در طول بروزرسانی داده‌ها این اعتراض‌ها از بین بردن شد. برخی خانواده‌ها در تعداد نفرات دچار تغییرات شدند. این تغییرات فرمول فنی و پیچیده‌ای دارد و بُعد خانوار در دهک‌بندی و صدک‌بندی را تحول می‌دهد.

این مقام مسوول گفت: برای مثال فرد خودرویی داشت که ۶ ماه قبل آن را فروخته می بود و، چون داده‌های پایگاه به‌روز نشده می بود، آن ماشین هم چنان در داده‌های رفاهی خانوار دیده می‌شد و دهک او را بالا می‌برد، اما اکنون با بروزرسانی تازه، بر پایه اطلاعات جاری و تازه افراد، صدک و دهک خانوار تحول کرده است. یقیناً عکس این ماجرا نیز صادق است و امکان پذیر فرد در یک سال قبل از نظر مالی چیزی خریداری کرده باشد که آن نیز دهک فرد را تحول می‌دهد.

محمدی او گفت: باید به این مسئله نیز دقت کرد که اگر دهک فرد الان ۶ است، به این معنی نیست که ادامه‌دار باشد و در به‌روزرسانی۶ ماه بعدی امکان پذیر دچار تحول شود. خواسته ما این است که داده‌های این پایگاه هر ۶ ماه یکبار به روز شود. اگر این اتفاق رخ دهد و شناسنامه اقتصادی افراد به‌روز شود، می‌تواند در سیاستگذاری‌های رفاهی جامعه نیز پشتیبانی‌کننده باشد.

علیرضا محمدی، اظهار کرد: مطابق قانون بودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است نسبت به به‌روزرسانی داده‌های ثبتی، متقن و قابل اتکا دریافتی از دستگاه‌های گوناگون برای دهک‌بندی و وسع‌سنجی خانوارها، ۲ بار درسال (هر ۶ ماه یکبار) عمل کند.

او همین طور گفت: با دقت به این که آخرین به‌روزرسانی دهک‌بندی‌ها در دی ماه سال قبل انجام شده است، مرحله بعدی اغاز شهریورماه انجام خواهد شد.

وی در ادامه فرمود: یارانه بگیران جاری با دقت با آخرین ابراز رسانی یارانه دریافت می‌کنند و افرادی که نسبت به دهک بندی خود اعتراض کرده و ناخشنود می باشند در تاریخ بندی بروزرسانی اطلاعات اعتراض آن‌ها بازدید شده و تغییرات ملزوم اجرایی خواهد شد.