کسب و کار نیوز- شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در آذر ۱۴۰۳، معادل ۴۳.۹ محاسبه شده که کمترین مقدار از اردیبهشت‌ماه است و بعد از تعدیل فصلی نیز این شاخص ۴۵.۵ برآورد شده که کمترین مقدار از تیرماه محسوب می‌شود. به گزارش مهر، شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در آذرماه داخل محدوده رکود و انقباض شده و از افت قابل‌دقت در همه مؤلفه‌های مهم و فرعی حکایت دارد.

به گزارش کسب و کار نیوز ، بر همین مبنا نیز نتایج بازدید‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران مشخص می کند: افتمنابع انرژی و قطعی برق، مشکل مهم قسمت تشکیل بوده و علتشده است تا بنگاه‌های تولیدی زیاد پایین‌تر از ظرفیت خود فعالیت کنند. علاوه بر این، شوک‌های افزایشی نرخ ارز، هزینه فراهم نهاده‌ها را برای بنگاه‌ها افزایش داده است و این در حالی است که اکثر بنگاه‌ها (خصوصاً بنگاه‌های کوچک و متوسط) با افتمنابع مالی، عدم تخصیص ارز و افت دسترسی به تسهیلات روبرو می باشند.

مطابق بازدید‌ها، در آذرماه امسال، افت تقاضای داخلی نیز رکود را در اقتصاد تشدید کرده است و افت شاخص صادرات در ماه‌های تازه نیز بیانگر آن است که تقاضای خارجی نتوانسته است افت تقاضای داخلی را جبران کند. از بین بردن مشکلات حاضر در سیاست‌گذاری داخلی و مانع ها تجاری که به تضعیف تجارت خارجی منجر شده است، از جمله اصلاح سیاست‌های مرتبط با از بین بردن ضمانت ارزی با دقت به فشارهای قیمتی حاضر، می‌تواند علتتقویت صادرات شود.

از آمار و اطلاعات اقتصادی و نظرسنجی‌های انجام شده از فعالان این چنین برمی‌آید که برای جلوگیری از تعمیق رکود در قسمت تشکیل، سیاست‌گذاران باید بر تحریک تقاضا، افت هزینه‌های تشکیل و تحکیم صادرات تمرکز کنند. این عمل های می‌تواند به برگشت قسمت صنعت به مسیر رشد پشتیبانی کند.

هشدارهای شامخ از نگاه آمار

شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در آذر ۱۴۰۳، معادل ۴۳.۹ محاسبه شده که کمترین مقدار از اردیبهشت‌ماه است و بعد از تعدیل فصلی نیز این شاخص ۴۵.۵ برآورد شده که کمترین مقدار از تیرماه محسوب می‌شود. شاخص «مقدار تشکیل محصول یا اراعه خدمت» به کمترین مقدار چهارماهه رسیده، شاخص «مقدار سفارشات تازه مشتریان» کمترین مقدار از تیرماه است، شاخص «شدت انجام و تحویل خواست مشتریان» کمترین مقدار از بهمن ۱۴۰۱ بوده و شاخص «مقدار استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی» سپس از دو ماه متوالی افت، به کف چهارماهه رسیده است.

این چنین بازدید مؤلفه‌های شامخ آذرماه مشخص می کند در این ماه، شاخص «موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌شده» در پایین‌ترین رکورد ۲۲ ماهه از اسفند ۱۴۰۱ قرار دارد درحالی‌که شاخص «قیمت مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» بیشترین مقدار از اردیبهشت ۱۴۰۲ را به ثبت رسانده است. از نگاهی دیگر، شاخص «موجودی محصول نهایی در انبار یا کارهای در حال تکمیل» کمترین مقدار از مرداد ۱۳۹۹ را ثبت کرده و شاخص «انتظارات در رابطه مقدار فعالیت اقتصادی در ماه آینده»، با سقوط بی‌سابقه، به کمترین مقدار ۳۱ ماهه از خرداد ۱۴۰۱ رسیده است.

شاخص مدیران خرید ترکیبی کل اقتصاد

آخرین نظرسنجی انجام شده مشخص می کند که شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در آذر ۱۴۰۳، معادل ۴۳.۹ محاسبه شده است. شاخص مذکور مشخص می کند که رشد فعالیت‌های اقتصادی در این ماه نسبت به ماه قبل کاهشی بوده و کمترین مقدار را از اردیبهشت‌ماه داشته است. این در حالی است که بعد از تعدیل فصلی، شاخص مذکور برای آذر معادل ۴۵.۵ برآورد شده است که حاکی از آن است که مقدار فعالیت‌های اقتصادی در این ماه نسبت به ماه قبل (۵۱.۴) افت قابل‌توجهی داشته و به کمترین مقدار خود از تیرماه رسیده است تا از ابتدای سال برای پنجمین بار، رکود و قرار گرفتن در محدوده کمتر از ۵۰ را ثبت کند. رکود مذکور باید به‌گفتن یک زنگ خطر برای سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی برداشت شود. اعمال سیاست‌های حمایتی، تحکیم تقاضا و مدیریت ریسک‌های اقتصادی همانند افزایش تورم، نوسانات نرخ ارز و محدودیت‌های مالی می‌تواند به تثبیت شرایط و جلوگیری از تشدید رکود پشتیبانی کند.

شاخص «مقدار تشکیل محصول یا اراعه خدمت» در آذرماه سپس از تعدیل فصلی، معادل ۴۶.۲ محاسبه شده و کمترین مقدار چهارماهه خود را به ثبت رسانده است. با قطعی‌های گسترده برق و بی‌ثباتی نرخ ارز مجدداً روال فعالیت کسب‌وکارها کاهشی شده و برای هفتمین بار از ابتدای سال کمتر از محدوده ۵۰ قرار گرفته است. درعین‌حال با افزایش شدید نرخ ارز و افزایش تورم قیمتی و افت قوت خرید مشتریان، تقاضا برای کالاها و خدمات با افت روبرو شده، در نتیجه تولیدکنندگان با افت سفارشات روبه رو شده‌اند. به‌طوری‌که شاخص «مقدار سفارشات تازه مشتریان» کل اقتصاد در آذرماه، بعد از حذف تاثییر فصلی، معادل ۴۱.۸ برآورد شده است و کمترین مقدار خود را از تیرماه به ثبت رسانده است و برای هفتمین بار از اردیبهشت‌ماه کاهشی بوده است‌شاخص «مقدار سفارشات تازه مشتریان» کل اقتصاد در آذرماه، بعد از حذف تاثییر فصلی، معادل ۴۱.۸ برآورد شده است و کمترین مقدار خود را از تیرماه به ثبت رسانده است و برای هفتمین بار از اردیبهشت‌ماه کاهشی بوده است.

شاخص «شدت انجام و تحویل خواست»، ۴۸.۸ محاسبه شده است و کمترین مقدار خود را از بهمن‌ماه سال ۱۴۰۱ به ثبت رسانده است. به جستوجو نیمه تعطیل بودن شرکت‌ها ناشی از افتانرژی و این چنین در شرایطی که شرکت‌ها با افتمنابع مالی روبرو می باشند، افزایش شدید نرخ ارز فراهم مواد اولیه را با افتروبرو کرده است و شدت فرآیند کسب‌وکار با کندی روبرو شده است.

شاخص «مقدار استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی» مقدار ۴۷.۸ محاسبه شده است. شاخص مذکور که برای دومین ماه پیاپی کاهشی بوده، کمترین مقدار چهارماهه تازه را به ثبت رسانده است. تداوم مشکلات به‌اختصاصی نیمه تعطیل بودن شرکت‌ها و افزایش نرخ ارز علتتشدید رکود در کسب‌وکارها شده و شرکت‌ها برای افت هزینه‌های خود ناچار به افت در استخدام نیروی انسانی شده‌اند.

شاخص «موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌شده»، بعد از حذف تاثییر فصلی، ۴۵.۵ به دست آمده است و طی ۲۲ ماه قبل از اسفند ۱۴۰۱ تا بحال، کمترین مقدار خود را ثبت کرده است. به علت افزایش نرخ ارز و افتنقدینگی تعداد بسیاری از کسب‌وکارها در فراهم نهاده‌های خود با مشکل روبرو بوده‌اند و فرایند ثبت سفارشات و تخصیص ارز هم چنان زیاد زمان‌بر است.

بر همین مبنا شاخص «قیمت مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» با مقدار ۸۳.۹ بیشترین مقدار خود را از اردیبهشت ۱۴۰۲ به ثبت رسانده است. این شاخص منعکس‌کننده فشارهای قیمتی بر کسب‌وکارها و نقش آن در افت توان رقابتی و تشکیل اقتصادی است. با افزایش سختی هزینه‌های فراهم نهاده‌ها، شاخص «قیمت محصولات تولیدشده و خدمات اراعه شده» با عدد ۶۱.۵ بیشترین مقدار هشت‌ماهه خود از اردیبهشت‌ماه را ثبت کرده است. بااین‌حال افزایش قیمت‌های فروش، به‌شدت افزایش قیمت نهاده‌ها نبوده و ازآنجایی‌که طبق معمولً اثرگذاری آن با وقفه وقتی در زنجیره تشکیل صنایع و خدمات کسب‌وکارها روبرو است، پیش‌بینی می‌شود طی ماه‌های آتی تعداد بسیاری از محصولات و خدمات با افزایش بیشتری در قیمت‌های فروش روبرو باشند.

شاخص «موجودی محصول نهایی در انبار» در آذرماه بعد از حذف تاثییر فصلی، ۴۳.۰ به دست آمده است. شاخص مذکور که برای چهارمین ماه متوالی کاهشی شده است، کمترین مقدار را از مرداد ۱۳۹۹ به ثبت رسانده است. افزایش نرخ ارز و هزینه زیاد فراهم مواد اولیه و افت ظرفیت تشکیل، ناشی از قطعی برق، تبدیل افتمحصولات نهایی در انبارها شده است.

شاخص «مقدار صادرات کالاها یا خدمات» در آذرماه بعد از حذف تاثییر فصلی مقدار ۴۶.۴ به دست آمده است که کمترین مقدار چهارماهه خود را به ثبت رسانده است. این افت نشان‌دهنده افت تقاضای خارجی، مشکلات حاضر در سیاست‌گذاری داخلی و مانع ها تجاری است که به تضعیف تجارت خارجی ایران منجر شده است. این حالت به افت درآمدهای ارزی، افزایش سختی بر نرخ ارز و تشدید رکود اقتصادی دامن می‌زند. مشکلاتی از جمله سیاست‌های مرتبط با از بین بردن ضمانت ارزی به جستوجو فشارهای قیمتی حاضر، علتکاهش صادرات شده است.

شاخص «مقدار فروش کالاها یا خدمات» در آذرماه بعد از حذف تاثییر فصلی، ۴۷.۶ به ثبت رسیده است که در قیاس با ماه قبل کاهشی بوده و کمترین مقدار سه ماه تازه را به ثبت رسانده است. مقدار شاخص «انتظارات در رابطه مقدار فعالیت اقتصادی در ماه آینده» ۴۷.۷ محاسبه شده است و کمترین مقدار ۳۱ ماهه از خردادماه سال ۱۴۰۱ را به ثبت رسانده است. قطعی شدید برق، افزایش نرخ ارز و تورم قیمت‌ها، هزینه‌های کسب‌وکارها را بالا برده و نااطمینانی نسبت به ماه آینده را برای فعالان اقتصادی افزایش داده است. کسب‌وکارها در برنامه‌ریزی برای تشکیل تا فراهم نهاده‌ها طی ماه‌های آینده با ریسک‌های بالایی روبرو می باشند که علتشده اکثر کسب‌وکارها نسبت به چشم‌انداز ماه آتی انتظارات منفی داشته باشند.

شاخص مدیران خرید قسمت صنعت

بر پایه داده‌های به دست آمده از بنگاه‌های قسمت صنعت، شاخص مدیران خرید قسمت صنعت در آذر ۱۴۰۳، معادل ۴۴.۸ برآورد شده است. این شاخص نسبت به ماه قبل (۵۱.۸) افت قابل‌توجهی داشته است و کمترین مقدار ۵ ماهه را از مرداد ماه به ثبت رسانده است. شاخص مذکور بعد از تعدیل فصلی، برای ماه آذر معادل ۴۶.۸ برآورد شده است که در سری تعدیل شده نیز کاهشی بوده و کمترین مقدار ۵ ماهه را از مرداد ماه در شامخ صنعت را مشخص می کند.

کم شدن مجدد شاخص مدیران خرید قسمت صنعت نشان‌دهنده افت جدی فعالیت‌های صنعتی است که ناشی از افتمنابع انرژی، افزایش هزینه‌های تشکیل، مشکلات زنجیره فراهم و افت تقاضا است.

شاخص «مقدار تشکیل محصولات» در آذرماه بعد از تعدیل فصلی، ۴۴.۳ محاسبه شده است. شاخص مذکور کمترین مقدار پنج ماهه از مرداد ماه را به ثبت رسانده است. تعداد بسیاری از شرکت‌ها به علت افتانرژی، قطعی برق، افزایش نرخ ارز و هزینه‌های بالای فراهم نهاده‌های تشکیل، نیمه تعطیل بوده و با ظرفیت تشکیل زیاد پایین‌تر از توان خود فعالیت کرده‌اند و تعداد بسیاری از آن‌ها، افزایش رکود در تشکیل را طی ماه آینده پیش‌بینی کرده‌اند.

شاخص «مقدار سفارشات تازه» در آذرماه بعد از تعدیل فصلی ۴۷.۱ به ثبت رسیده است، این شاخص که نسبت به ماه قبل افت داشته، کمترین مقدار پنج ماهه، از مرداد را به ثبت رسانده است. کم شدن قوت خرید مصرف‌کنندگان، رکود اقتصادی و افزایش هزینه‌های تشکیل از عوامل مهم این افت می باشند به‌طوری‌که افت سفارشات تبدیل افت رشد فروش، پیش‌بینی درآمد و اشتغال در کسب‌وکارها و تشدید رکود اقتصادی می‌شود.

شاخص «مقدار استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی» در آذرماه، بعد از تعدیل فصلی ۴۸.۹ به دست آمده است که کمترین مقدار پنج ماهه خود را به ثبت رسانده است. هم‌زمان با افت تشکیل و تحمیل هزینه‌های ناشی از قطعی‌های برق و افزایش سختی هزینه‌های تشکیل ناشی از افزاش نرخ ارز و قیمت مواد اولیه، برخی از شرکت‌ها برای کنترل هزینه‌های خود ناچار به افت نیروی انسانی شده‌اند.

شاخص «موجودی مواد اولیه» در آذرماه، بعد از تعدیل فصلی، معادل ۴۳.۶ برآورد شده است. شاخص مذکور کمترین مقدار خود را از مرداد ۱۴۰۰ به ثبت رسانده است. افزایش نرخ ارز، افزایش هزینه تشکیل و قیمت مواد اولیه را به همراه داشته است. در همین حال تعداد بسیاری از شرکت‌ها به جستوجو مشکلات ناشی از عدم تخصیص ارز و تسهیلات، با افتمنابع مالی برای فراهم مواد اولیه روبرو بوده‌اند.

همانطوری‌که شاخص «قیمت خرید مواد اولیه»، در آذرماه ۸۶.۵ مشخص می کند به جستوجو افزایش نرخ ارز، شاخص بیشترین مقدار خود را از فروردین ۱۴۰۲، ثبت کرده است. در همین حال «شاخص قیمت محصولات تولیدشده» نیز با عدد ۶۲.۸ بیشترین مقدار هفت‌ماهه خود را از اردیبهشت‌ماه ثبت کرده است. این در حالی است که به علت تقاضای ضعیف در بازار، هم چنان شدت افزایش قیمت فروش محصولات به مقدار افزایش نرخ ارز و نهاده‌های تشکیل نبوده است، اما پیش‌بینی می‌شود که طی ماه‌های آتی با دقت به سختی هزینه‌های تشکیل ناظر تورم بیشتری در قیمت محصولات تشکیل شده باشیم.

شاخص «موجودی محصول نهایی در انبار» در آذرماه، بعد از تعدیل فصلی، معادل ۴۴.۸ برآورد شده است، که برای هفتمین ماه پیاپی کاهشی است و کمترین مقدار خود را از آبان ماه سال ۱۳۹۹ در سری تعدیل شده به ثبت رسانده است. طی ماه‌های تازه به علت افزایش قیمت مواد اولیه و افتآن و این چنین افتبرق، شرکت‌ها برای فراهم تقاضای هرچند محدود مشتریان، از موجودی انبار به مقدار بیشتری منفعت گیری کرده‌اند. در همین حال شاخص «شدت انجام و تحویل خواست» بعد از تعدیل فصلی ۴۹.۷ به دست آمده است که از اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۹، کمترین مقدار خود را به ثبت رسانده است در واقع بیانگر آن است قطعی‌های برق و افتمواد اولیه در قسمت تشکیل بر شدت تحویل سفارشات اثرگذار بوده است.

شاخص «مقدار فروش محصولات» در آذرماه، بعد از حذف تاثییر فصلی معادل، ۴۳.۲ برآورد شده است. این شاخص کمترین مقدار ۵ ماهه از مردادماه را به ثبت رسانده است. هم چنان بخشی از افت در رشد فروش ناشی از تقاضای ضعیف داخل و افتنقدینگی مشتریان و قسمت دیگر آن ناشی از افت فروش صادراتی به‌خصوص به علت مشکلات ناشی از از بین بردن ضمانت ارزی است به‌طوری‌که شاخص «مقدار صادرات کالا» بعد از حذف تاثییر فصلی ۴۶.۷ برآورد شده و برای دومین ماه متوالی کاهشی است.