برای برق، گوشت و بنزین یارانه می‌دهیم یک عده اصلا منفعت گیری نمی‌کنند و یک عده ۱۰۰ برابر منفعت گیری می‌کنند، فقیر فقیرتر می‌شود و پول‌دار پول‌دارتر می‌شود. باید از این روال بیرون بیاییم. انشاالله کاری می کنیم که این اتفاق رخ ندهد. محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس جمهور نیز اظهار کرده می بود: یارانه حتما ادامه خواهد یافت اما مردم نباید به طوری زندگی کنند که دست نیاز به سوی نهادهای حمایتی دراز کنند و مددجو باشند؛ شأن مردم ایران بالاتر از اینهاست و همه آنها با حریت زندگی کنند و ثروتمند باشند.

حال به نظر می رسد که این اصلاحات نهایی شده و دولت وعده خود در این عرصه را محقق کرده است. در همین عرصه سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۴ او گفت: ما در بودجه سال آینده یک حکم آوردیم که یارانه پر درآمد‌ها حذف شود. یک حکم دیگر هم دادیم که مابه‌التفاوت بالارفتن قیمت ارز ترجیحی به دهک‌های یک تا سه داده شود که با دقت به حالت حاضر جبران کوچکی باشد.

حذف یارانه نقدی؟

رحیم زارع درمورد افزایش یارانه به مقدار ۱۰۰ هزار تومان و دادن کالابرگ برای کالاهای اساسی او گفت: در بودجه امسال یک حکمی دادیم که سرپرستان خانوار می‌توانند به جای یارانه نقدی خواست کالابرگ بدهند، یعنی به جای پول خواست کالابرگ بدهند که کالا را تهیه کنند.

سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۴ خاطرنشان کرد: حکمی که داده شده حُسنی که دارد این است که نقدینگی در جامعه را به سمت تشکیل می‌برد و موثر می‌شود و روی نرخ تورم تتثیرگذار است. هرچه نقدینگی زیاد تر شود این کالابرگ می‌تواند تاثییر کاهشی داشته باشد و با دقت به این‌که قانون حمایتاز تشکیل داخل را داریم، با این کار تولیدمان تحکیم می‌شود.

وی با اشاره به این‌که ارز ترجیحی از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تا ۳۷ هزار تومان شد، فرمود: دولت می‌گوید مشابه با نرخ تورم در بودجه می‌خواهم ۳۰ درصد قیمت ارز ترجیحی را بالا ببرم، حال ما در مجلس می‌گوییم موافقیم اما این سوال ماست که دولت با مابه‌التفاوت قرار است چه کار کند؟ ما در مجلس می‌گوییم این مابه‌التفاوت را برای دهک‌های اول، دوم و سوم در برتری قرار دهد.

او گفت: یک حکم هم آوردیم که دهک‌های پردرآمد را در بودجه حذف کنند و یارانه‌شان را برای دهک‌های یک تا سه بیاورند و این‌ها برتری باشند اما اکنون تا ۵ هم شد، باشد. بعد ما یک حکم آوردیم که یارانه پردرآمدها حذف شود. یک حکم دیگر هم دادیم که مابه‌التفاوت بالارفتن قیمت ارز ترجیحی به دهک‌های یک تا سه داده شود که با دقت به حالت محدودیت‌ها و تحریم‌هایی که بر دولت و نظام تحمیل شده است، جبران کوچکی باشد.

۸۰ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند

اما این که اکنون چه مقدار از جمعیت سرزمین در دهک های گوناگون یارانه دریافت می کنند؟ رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان وزارت تعاون خبرداد :نزدیک به ۸۰ میلیون نفر در سرزمین یارانه نقدی دریافت می‌کنند.

مطابق اظهار این مرکز دسته‌ای از خانوار‌ها در دهک یک تا ۳ می باشند و درآمد پایینی دارند که در ماه ۴۰۰ هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند. در گروه دیگر دهک‌های چهار تا ۹ قرار دارند که یارانه دریافتی آن‌ها ۳۰۰ هزار تومان است. در بروزرسانی که انجام شده، برخی افراد در دهک‌ها جا به جا شدند، اما در مبلغ یارانه‌شان نیز هیچ تغییری حاصل نشده است. ۶۰ هزار نفر نیز به گفتن مشمولان تازه به یارانه بگیران پیوستند و ۶۰ هزار نفر نیز غیر مشمول شدند.

لزوم اصلاحات در نظام یارانه ها لزوم اصلاح یارانه‌ها در ایران

یارانه‌ها به گفتن یکی از ابزارهای اقتصادی در ایران، نقش مهمی در حمایتاز اقشار کم‌درآمد و کنترل قیمت‌ها ایفا می‌کنند. اما با گذشت زمان و تغییرات اقتصادی، این نظام یارانه‌ای نیاز به اصلاحات جدی دارد. یکی از دلایل مهم لزوم اصلاح یارانه‌ها، ناکارآمدی و ناپایداری این سیستم است. یارانه‌های جاری به‌طور عمده به کالاهای اساسی تعلق یافته و به علت توزیع ناعادلانه، به جای حمایتاز نیازمندان، زیاد تر به سود اقشار مرفه همه می‌شود. از نظر دیگر، تغیرات اقتصادی و افزایش نرخ تورم، فشارهای بسیاری به خانوارها داخل کرده است. در این چنین شرایطی، یارانه‌ها باید به‌طوری طراحی شوند که بتوانند به طور مؤثرتر به نیازهای واقعی جامعه جواب دهند. اصلاح یارانه‌ها می‌تواند به بهبود توزیع منبع های و افت نابرابری‌ها پشتیبانی کند. به گفتن مثال، با مقصد‌گذاری دقیق‌تر یارانه‌ها و انتقال آن‌ها به اقشار صدمه‌پذیر، می‌توان به عدل اجتماعی نزدیک‌تر شد. علاوه بر این، اصلاح یارانه‌ها می‌تواند به افت وابستگی اقتصاد به نفت و افزایش درآمدهای دولت پشتیبانی کند. با افت یارانه‌های انرژی و انتقال آن به قسمت‌های تولیدی و خدماتی، دولت می‌تواند منبع های مالی بیشتری برای اندوخته‌گذاری در زیرساخت‌ها و پروژه‌های گسترش‌ای به‌دست آورد. این تغییرات می‌تواند به رشد اقتصادی پایدار و تشکیل شغل‌های تازه منجر شود.

این چنین، اصلاح یارانه‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات عمومی پشتیبانی کند. با حذف یارانه‌های غیرهدفمند و انتقال آن‌ها به قسمت‌های آموزشی، بهداشتی و اجتماعی، دولت می‌تواند زیرساخت‌های ملزوم برای ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان را فراهم کند. این عمل نه‌تنها به بهبود سطح زندگی مردم پشتیبانی می‌کند، بلکه می‌تواند به افزایش منفعت‌وری و کارایی اقتصادی نیز منجر شود. در نهایت، اصلاح یارانه‌ها نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق و شفاف است. دولت باید با شراکت مردم و نهادهای مدنی، به تدوین سیاست‌هایی بپردازد که همزمان با حمایتاز اقشار صدمه‌پذیر، به رشد و گسترش پایدار سرزمین نیز پشتیبانی کند. در این راستا، آموزش و آگاهی‌بخشی به جامعه درمورد مزایا و الزام‌های اصلاح یارانه‌ها نیز از اهمیت اختصاصی‌ای برخوردار است.