همه چیز از نزدیک به ۳۰ میلیون سال پیش اغاز شد، وقتی که صفحه زمین‌ساختی(تکتونیکی) استرالیا با صفحه تکتونیکی اوراسیا برخورد کرد و مجمع الجزایری را تشکیل کرد و جریان‌های اقیانوسی را تحول داد و آب و هوای منطقه‌ای تازه تشکیل کرد.

در یک طرف نقشه، در اندونزی و مالزی، میمون‌ها، شامپانزه‌ها، فیل‌ها، ببرها و کرگدن‌ها فرگشت یافته‌اند. در حالی که در طرف دیگر، در گینه نو و استرالیا، کیسه‌داران، جوندگان و کاکادوها شکوفا شده‌اند. دلنشین اینجاست که گونه‌های زیاد مقداری می باشند که در هر دو طرف این مرز نامرئی وجود دارند.

این شکاف شگفت جانوران، از روی نام یک طبیعت‌شناس به نام «آلفرد راسل والاس» که برای اولین بار در اواسط قرن نوزدهم زمان کاوش در این منطقه فهمید تفاوت فاحش در زندگی حیوانات (زیاد تر پستانداران) شد، به نام «خط والاس»( Wallace’s Line) نام‌گذاری شده است.

والاس در آن زمان نوشت: امکان پذیر ثابت کنیم که تنگه لومبوک [بین بالی و لومبوک] با عرض تنها ۲۴ کیلومتر این مرز را اشکار می‌کند و به طور ناگهانی دو منطقه بزرگ جانورشناسی جهان را از هم جدا می‌کند.

این طبیعت‌شناس بعداً به طور جدا گانه نظریه فرگشت(تکامل) را تقریباً همزمان با چارلز داروین گسترش داد. خطی که او بیشتر از یک قرن پیش روی نقشه ترسیم کرد، تا این مدت به گفتن یک مانع تکاملی فرضی در نظر گرفته می‌شود، اگرچه او گفت و گو‌ها در رابطه مکان و مکانیسم دقیق آن ادامه دارد.

به طور کلی، «خط والاس» یک فلات قاره آسیا را از یک فلات صفحه تکتونیکی استرالیا جدا می‌کند. این یک خط زمین‌شناسی است، اما یک خط اقلیمی و بیولوژیکی نیز است.

کانال‌های عمیق اقیانوسی همانند تنگه لومبوک، هر فلات را از هم جدا می‌کند که عبور حیوانات را دشوار می‌کند. حتی وقتی که سطح دریا در قبل‌های دور زیاد پایین‌تر از امروز می بود، این شکاف هم چنان وجود داشت.

در حالی که خط نامرئی والاس زمان قیاس پستانداران در آسیا و استرالیا آشکارتر است، اما برای پرندگان، خزندگان و دیگر حیوانات نیز وجود دارد.

حتی موجودات بالدار طبق معمولً از «خط والاس» عبور نمی کنند و در اقیانوس، برخی از انواع ماهی‌ها و میکروب‌ها تفاوت‌های ژنتیکی را در یک طرف مرز نسبت به طرف دیگر نشان خواهند داد که نشان دهنده اختلاط زیاد مقداری بین جمعیت‌های دو طرف این مرز است.

دانشمندان تا این مدت نتوانسته‌اند بفهمند کدام مانع ها نامرئی مانع از رد شدن گونه‌های حیوانات از این مرز شده‌اند. با این حال، زیستگاه و آب و هوا به گمان زیادً عواملی می باشند که این شکاف فرگشتی را تشدید می‌کنند.

در سال ۲۰۲۳، تجزیه و تحلیل بیشتر از ۲۰ هزار گونه مهره‌دار نشان داد که دودمان آسیای جنوب شرقی در یک محیط باستانی نسبتاً گرمسیری تکامل یافته‌اند که به آنها اجازه می‌دهد در جزیره‌ای مرطوب به سمت گینه نو پراکنده شوند.

در همین حال، حیات وحش در فلات قاره استرالیا در شرایط کاملاً خشک‌تری تکامل هیافت که مسیر تکاملی متغیری را دیکته کرده است. این بدان معناست که حیات وحش استرالیا در جزایر گرمسیری نزدیکتر به خط استوا در حالت نامساعدی قرار دارد.

با این حال، هر چه محققان زیاد تر «خط والاس» را مطالعه کنند، اشکار می‌شود که این خط دقیقا کجا باید کشیده شود و این مرز، حداقل برای برخی از حیواناتی که می‌توانند شنا یا پرواز کنند، چه مقدار می‌تواند شکننده باشد.

دانشمندان می‌گویند شکاف والاس یک مرز مطلق نیست، بلکه زیاد تر یک شیب است. به هر حال، این مرز مبهم به ما پشتیبانی می‌کند تا فرگشت هزاران گونه از حیوانات را فهمیدن کنیم.

جین کامرینی(Jane Camerini)، مورخ علم در سال ۱۹۹۳ برای انجمن تاریخ علم استدلال کرد: نقشه‌های ذهنی و واقعی داروین و والاس جدولی می بود که مطرح تکاملی روی آن اجرا شد که از نظر اهمیت با مقیاس وقتی زمین‌شناسی قابل قیاس است.

چیزی که بیشتر از یک قرن پیش به گفتن یک خط منفرد در نظر گرفته شد، اکنون به شکل‌دهی تصویری بزرگ‌تر و پیچیده‌تر از دنیای طبیعی و اسرار آن پشتیبانی کرده است.