در چند روز قبل  خبر وجود مهناز افشار و ویشکا آسایش در دو فیلم سینمایی تشکیل شده در خارح از ایران، انتشار شد که او گفت و گو‌های جدیدی در فضای سینمای ایران را رقم زده است.

مهناز افشار بعد از مهاجرت، در فیلم قرار نوامبر (A Date in November) به کارگردانی مهدی سوداگران در آلمان بازی کرده است. این نخستین وجود رسمی او در سینما سپس از خروج از سرزمین است و برای مخاطبانش، بازگشتی به پرده سینما به حساب می‌آید.

ویشکا آسایش با فیلم Loose Ends (آخر‌های باز) به کارگردانی مایکل یونسِی، نخستین توانایی جدی خود در سینمای هالیوود را پشت سر گذاشت که نقطه عطفی در کارنامه او محسوب می‌شود؛ چرا که برای نخستین بار توانست در فضایی بدون محدودیت‌های رایج داخل ایران نقش‌آفرینی کند.

یقیناً قبلا گلشیفته فراهانی هم این توانایی را از سر گذرانده  و اتفاقا نمونه بارزی است که به پیروزی هم رسیده و در فیلم‌های تشکیل شده در اروپا و هالیوود وجود داشته است. هم در سینمای تجاری همانند فیلم یک مشت افترا ، استخراج و … هم در فیلم فیلمسازن صاحب سبکی چون جیم جارموش ، عتیق رحیمی و …

گلشیفته فراهانی و لئوناردو دی‌کاریو

یقیناً بازیگرانی هم می باشند که به خارج از کشو رفته‌اند ولی مهاجرت علتشده است که کاملا از فضای بازیگری در سینما دور شوند همانند: پگاه آهنگرانی، حمید فرخ نژاد، فاطمه معتمدآریا و  …

در قیاس با گلشیفته فراهانی، حرکت مهناز افشار و ویشکا آسایش در ابتدای مسیر است. آنها تازه در حال ورود به پروژه‌های جدا گانه و جشنواره‌ای می باشند و باید شبکه حرفه‌ای، زبان سینمایی و جایگاه خود را در بازار جهانی اشکار کنند.

برخلاف فراهانی، که زیاد سریع نقش‌هایی در فیلم‌های بزرگ گرفت، این دو بازیگر مسیر آهسته‌تر و احتمالا محتاطانه‌تری را انتخاب کرده‌اند. 

از این منظر، انتخاب فیلم‌های جدا گانه و جشنواره‌ای می‌تواند استراتژی هوشمندانه‌ای باشد، چون به آنها اجازه می‌دهد بدون سختی تجاری، نقش‌های جدی‌تر و چالش‌برانگیزتر را توانایی کنند و کم کم جای پای خود را در سینمای جهانی محکم کنند.

یک نمونه موفق همانند پیمان معادی هم داریم که هم چنان در ایران است و هر از بعضی اوقات در یک پروژه بین المللی  وجود اشکار می‌کند که اتفاقا درنمونه‌هایی چون فیلم کمپ ایکس ری با کریستن استوارت هم بازی شد و یا در سریال آن شب زیاد دیده شد.

معادی همین روز قبل در یک پست اینستاگرامی از همکاری تازه خود با دو چهره نقل هالیوود، مارک رافلو و کوری هاکینز، خبر داد.که به گمان زیاد وجود در فیلم جنایی Crime 101 است.

مارک رافلو ، پیمان معادی ، کوری هاکینز

در رابطه فیلمسازان هم که قضیه زیاد پیچیده‌تر است و لیست بلند بالایی از کارگردانان وجود دارد که سپس از مهاجرت تقریبا می‌توان او گفت فیلم‌هایی که ساختند زیاد کمتر از محصولاتی که داخل ایران تشکیل می‌کردند به چشم آمد.

تا این مدت اصغر فرهادی تنها کارگردان سپس از مرحوم عباس کیارستمی است که در خارج از ایران هم فیلم ساخته و می‌سازد. به طور کامل هم مهاجرت نکرده و هر زمان بخواهد می‌تواند به ایران برگردد و فیلمی همانند قهرمان بسازد.

در رابطه مهنار افشار برخی از طرفدارانش این برگشت را نقطه عطفی برای او دانسته‌اند، که بعد از ترک ایران، حاضر شده است مجدد در سینما فعال شود. حضورش در قرار نوامبر به گفتن بزرگترین اتفاق تازه برای طرفدارانش برداشت شده است.

ولی حقیقت این است که پیروزی بین‌المللی نیازمند تسلط به زبان خارجی، شبکه ارتباطی حرفه‌ای، عامل مدیریتی (همانند مدیر برنامه و آژانس بین‌المللی)، و توانایی تطبیق با فرهنگ کاری تازه است. 

مهناز افشار در فیلم قرار نوامبر

یک مسئله غیر قابل تکذیب این است که سینماگران ایرانی هنگامی در داخل سرزمین می باشند جدای از مخاطب زیاد داخلی، حتی در مناسبات جهانی هم زیاد تر دیده خواهد شد ولی هنگامی مهاجرت می‌کنند هم مقدار فعالیتشان افت چشمگیری دارد و هم این که زیاد تر دچار مسائل غیرسینمایی خواهد شد.

برای نمونه باز مهناز افشار را باید مثال زد که این روزها زیاد تر دچار برنامه‌ای اینترنتی به اسم «زن روز» است که در عرصه فشن و مد در سرزمین ترکیه تشکیل شده است.

فقطً مهاجرت و داشتن سابقه بازیگری در ایران، ضمانت‌کننده پیروزی در سینمای جهان نیست و واقعا برای رسیدن به جایگاهی در خور دقت، علاوه بر توانایی، توانایی و توانایی عوامل زیاد فرد دیگر هم نقش دارند.