درحالی‌که بازنشستگان و بازماندگان فراهم اجتماعی از فشارهای اقتصادی و هزینه‌های روزافزون زندگی گله های‌مندند، یک دفعه با تحول تازه‌ای در فیش‌های مستمری شهریورماه مواجه شدند: حذف آیتم «حق اولاد».

کاری که سازمان فراهم اجتماعی آن را نتیجه «هوشمندسازی اطلاعات و اصلاح پرداخت‌های غیرقانونی» معارفه کرده، اما برای هزاران خانواده‌ای که روی همین مبلغ به‌گفتن بخشی از معیشت خود حساب باز کرده بودند، به معنی کسری محسوس در دریافتی و افزایش نگرانی‌های معیشتی است.

این تصمیم که نزدیک به صدها هزار نفر را تحت‌تأثیر قرار داده، در حالی اجرا شد که تعداد بسیاری از بازماندگان می‌گویند بدون خبر‌رسانی قبلی، یک دفعه با افت حقوق روبه رو شده‌اند. برخی این عمل را «انضباط مالی» می‌دانند و برخی دیگر «بی‌توجهی به شرایط واقعی خانواده‌ها».

چرا «حق اولاد» بازماندگان بازنشستگان حذف شد؟

مطابق قوانین جاری، پشتیبانی‌هزینه اولاد فقطً به فرزندانی تعلق می‌گیرد که تحت تکفل قانونی بازنشسته یا بازمانده باشند. سازمان فراهم اجتماعی اظهار کرده در فرایند به‌روزرسانی تازه اشکار شده است که نزدیک به ۵۰۰ هزار پرونده بازماندگان فاقد شرایط قانونی بوده‌اند یا فرزندان آنها از سن و شرایط تکفل خارج شده‌اند. بر همین مبنا، پرداخت این مزایا برای این پرونده‌ها متوقف شده است.

این تحول، به حرف های مسئولان، شامل همه بازنشستگان و مستمری‌بگیران نمی‌شود و تنها بخشی از یک میلیون و ۳۰۰ هزار بازمانده را دربرگرفته است. سازمان فراهم اجتماعی پافشاری دارد که این تصمیم جهت صرفه‌جویی ماهانه نزدیک به هزار میلیارد تومان می‌شود و منبع های آزادشده به تحکیم پرداخت‌های مهم صندوق و پایداری تعهدات آن تعلق خواهد یافت.

عکس العمل‌ها و اعتراض‌ها

با وجود این توضیحات، تعداد بسیاری از بازماندگان و مستمری‌بگیران نسبت به این عمل اعتراض کرده‌اند. آنان می‌گویند بدون خبر‌رسانی قبلی و به‌صورت ناگهانی، بخشی از مستمری ماهانه‌شان حذف شده است.

یکی از مخاطبان او گفت: «حقوق ۱۸ میلیونی ما با دو فرزند دختر مجرد، به ۱۴ میلیون افت اشکار کرده است. یعنی چون پدرشان فوت کرده باید از فرزندی هم معاف شوند؟

بازمانده فرد دیگر اظهار داشت که «فراهم اجتماعی یک میلیون و هفتصد هزار تومان از حقوقم کم کرده است. حتی حق اولاد فرزند معلولم هم حذف شده و این سختی بسیاری به خانواده داخل می‌کند.

گزارش‌های شبیه فرد دیگر نیز حاکی از آن است که برخی بازماندگان زمان مراجعه به شعب محلی با جواب روشنی روبه رو نشده‌اند و تنها به آنها حرف های شده «دستور از تهران صادر شده است». درعین‌حال، تعدادی از معترضان از جواب‌گو نبودن یا شلوغی خطوط مرکز تماس ۱۴۲۰ گله های داشته‌اند.

حق اولاد هیچ زن سرپرست خانواری حذف نشده است

بر پایه اطلاعات کسب شده که تغییرات تازه ناشی از به‌روزرسانی استعلام‌ها از دستگاه‌های مرتبط بوده و در نتیجه آن، پرونده‌هایی که فرزند تحت تکفل واقعی نداشته‌اند یا فرزند بالای ۱۸ سال آنها دیگر واجد شرایط نبوده، از دریافت این مزایا حذف شده‌اند.  این چنین بر پایه این اطلاعات هیچ زن سرپرست خانواری از این تحول متأثر نشده است.

 راه اعتراض

سازمان فراهم اجتماعی برای جلوگیری از تضییع حقوق افراد واجد شرایط، مسیرهای مشخصی برای ثبت اعتراض در نظر گرفته است:

مرکز تماس ۱۴۲۰

تماس بدون پیش‌شماره از سراسر سرزمین.

ثبت خواست و دریافت کد رهگیری.

پورتال اینترنتی ۱۴۲۰ به نشانی: ۱۴۲۰.tamin.ir

ورود به پروفایل کاربری.

انتخاب گزینه «رسیدگی به تغییرات حکم بازماندگان».

تکمیل فرم، بارگذاری مدارک قانونی و ثبت خواست.

مشاهده جواب از طریق قسمت «پیگیری خواست».

مطابق اظهار سازمان، بازدید و جواب به این خواست‌ها امکان پذیر دو تا سه هفته به طول بینجامد. این چنین شعب محلی سازمان هیچ اختیاری برای ثبت یا رسیدگی به اعتراض‌ها ندارند و مسیر قانونی تنها از طریق سامانه و مرکز تماس ۱۴۲۰ مقدور است.

عمل سازمان فراهم اجتماعی در حذف «حق اولاد» از بخشی از پرونده‌های بازماندگان، از نگاه مسئولان کاری در راستای شفافیت، انضباط مالی و تحکیم پایداری صندوق است؛ اما در نظر دیگر، برای تعداد بسیاری از خانواده‌ها به معنی افت محسوس درآمد و افزایش مشکلات معیشتی بوده است.