هنگامی که ما بیدار هستیم، نورون‌های مغز به انرژی نیاز دارند تا ماموریت های پیچیده‌ای همانند حل قضیه و یادآوری وقایع را انجام بدهند. مغز بعد از مصرف مواد مغذی و فراهم انرژی، ضایعاتی به‌جا می‌گذارد. سپس در زمان خواب است که نورون‌ها از امواجی ریتمیک برای پشتیبانی به حرکت مایع مغزی-نخاعی در بافت مغز برای دفع ضایعات متابولیک منفعت گیری می‌کنند.

اکنون بر پایه مقاله منتشرشده در نیچر، محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن به‌ ربط امواج نورون‌ها در خواب آرام با دفع ضایعات متابولیک پرداخته‌اند.

نقش نورون‌ها در دفع ضایعات متابولیک مغزی زمان خواب

نورون‌ها باید زمان خواب ضایعات انباشته‌شده را دفع کنند، چراکه باقی‌ماندن آن‌ها در مغز گمان وقوع بیماری‌های عصبی را افزایش می‌دهد. هر کاری که نورون‌ها انجام خواهند داد علتایجاد ضایعات متابولیکی خواهد شد که زیاد تر به شکل قطعات پروتئینی می باشند. مطالعات قبلی نشان داده بودند که این قطعات امکان پذیر ابراز بیماری‌های عصبی همانند آلزایمر را تشدید کنند.

مغز با پشتیبانی سیستمی به نام گلیمفاتیک (Glymphatic) مایع مغزی-نخاعی را حمل می‌کند تا این ضایعات را از طریق کانال‌هایی در نزدیکی رگ‌های خونی بیرون بکشد. محققان برای بازدید دقیق سیستم گلیمفاتیک آزمایش‌هایی روی موش‌ها انجام دادند.

آن‌ها دریافتند که بعد از به‌خواب‌رفتن موش‌ها، نورون‌ها در موازات امواج آهسته مغزی زمان خواب، جریان‌های باردار قوی تشکیل می‌کنند. امواجی که نورون‌ها تشکیل می‌کنند علتایجاد جریانی در مایع مغزی-نخاعی در لایه بیرونی بافت بین مغز و جمجمه می‌شود که این جریان مواد زائد را با خود می‌برد. محققان می‌گویند که امواج نورون‌ها به سمت قسمت‌هایی که ضایعات سخت‌تری دارند، سریع تر حرکت می‌کنند تا بتوان آن‌ها را نیز دفع کرد.

بدین ترتیب، این تحقیق نشان داده است که خوابیدن از طریق چه فرایندی به مغز پشتیبانی می‌کند تا به‌نوعی سلامت خود را ضمانت کند و اصطلاحاً مجدد راه‌اندازی شود.